مدت غیبت صغری بیش از هفتاد
سال بطول نینجامید ( از سال 260ه. تا سال 329ه. )
که در این مدت نایبان خاص ، به محضر حضرت مهدی ( ع ) می رسیدند ، و پاسخ
نامه ها
سؤوالات را به مردم می رساندند . نایبان خاص که افتخار رسیدن به محضر امام
( ع ) را
داشته اند ، چهار تن می باشند که به " نواب خاص " یا " نایبان ویژه "
معروفند .
1 - نخستین نایب خاص مهدی ( ع ) عثمان بن سعید اسدی است . که ظاهرا بعد از
سال
260هجری وفات کرد ، و در بغداد به خاک سپرده شد . عثمان بن سعید از یاران و
شاگردان مورد اعتماد امام دهم و امام یازدهم بود و خود در زیر سایه امامت
پرورش
یافته بود .
2 - محمد بن عثمان : دومین سفیر و نایب امام ( ع ) محمد بن عثمان بن سعید
فرزند
عثمان بن سعید است که در سال 305هجری وفات کرد و در بغداد بخاک سپرده شد .
نیابت و سفارت محمد بن سعید نزدیک چهل سال بطول انجامید .
3 - حسین بن روح نوبختی : سومین سفیر ، حسین بن روح نوبختی بود که در سال
326
هجری فوت کرد .
4 - علی بن محمد سمری : چهارمین سفیر و نایب امام حجه بن الحسن ( ع ) است
که در
سال 329هجری قمری در گذشت و در بغداد دفن شد . مدفن وی نزدیک آرامگاه عالم
و
محدث بزرگ ثقه الاسلام محمد بن یعقوب کلینی است .
همین بزرگان و عالمان و روحانیون برجسته و پرهیزگار و زاهد و آگاه در دوره
غیبت
صغری واسطه ارتباط مردم با امام غایب و حل مشکلات آنها بوسیله حضرت مهدی (
ع )
بودند .